Η αφήγηση που ακολουθεί περιγράφει την ιστορεία δύο συλλόγων με βαθιές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη του Αθλητικού Συλλόγου Πέρα (Α.Σ. Πέρα) και του Αθλητικού Ομίλου Ταταύλα (Α.Ο. Ταταύλα) από τις απαρχές τους έως τη σύγχρονη παρουσία τους στην Ελλάδα.
Παρακάτω εξετάζονται οι ιδρυτικές συνθήκες, οι μετακινήσεις, οι προκλήσεις και η συνέχεια του ονόματος και της ταυτότητάς τους.
Εισαγωγή
Η Κωνσταντινούπολη (Πόλη) ως σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης φιλοξενούσε για αιώνες ελληνικές κοινότητες που διατήρησαν παρουσίες όχι μόνο πολιτιστικές αλλά και αθλητικές. Μέσα σε αυτό το πολυπολιτισμικό περιβάλλον άνθισαν σωματεία που στόχευαν να συσπειρώσουν το ελληνικό στοιχείο, να ενισχύσουν την κοινότητα και να προσφέρουν χώρους άθλησης και κοινωνικής δράσης.
Οι σύλλογοι Πέρα και Ταταύλα είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: ιδρύθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα στην Πόλη, ανέπτυξαν σημαντική δραστηριότητα σε ποικίλα αθλήματα, υπέστησαν πιέσεις και εξελίξεις μέσα σε δύσκολες ιστορικές συνθήκες και τελικά μετέφεραν τη δράση τους στην Ελλάδα, διατηρώντας την πολιτιστική και αθλητική ταυτότητά τους.
Ίδρυση και πρώτα βήματα (Πέρα)
Ο προπομπός του συλλόγου Πέρα ιδρύθηκε το 1877 στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης με την ονομασία Γυμναστικός Σύλλογος Ερμής. as-pera.gr Κατά τα επόμενα χρόνια, ο σύλλογος πήρε διάφορες ονομασίες όπως Ελληνική Ομάδα Πέρα, Σύλλογος Βυζάντιον Πέρα, Πέρα Κλουμπ κ.ά. as-pera.gr+2as-pera.gr+2
Η λειτουργία του συλλόγου διακόπηκε εξαιτίας περιορισμών που επέβαλε το τουρκικό καθεστώς, και η επαναλειτουργία του έγινε το 1923 με την ονομασία Beyoğlu Spor, ονομασία που υιοθετούσε την τουρκική μετάφραση της συνοικίας Πέρα. as-pera.gr+2as-pera.gr+2
Σταδιακά, η ελληνική παρουσία στην Πόλη μειώθηκε λόγω πολιτικών εξελίξεων και διώξεων. Ο σύλλογος αντιμετώπισε δυσκολίες στη διατήρηση της λειτουργίας του ως ελληνικού σωματείου. pontosnews.gr+2as-pera.gr+2
Μετά τις μετακινήσεις των Ελλήνων από την Πόλη, το 1973 ο Α.Σ. Πέρα επανιδρύθηκε στην Αθήνα από Περαιώτες που είχαν εγκατασταθεί εκεί. as-pera.gr+2Α. Σ. ΠΕΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ+2 Αργότερα, το 1978, ιδρύθηκε και παράρτημα στη Θεσσαλονίκη από Περαιώτες που είχαν καταφύγει εκεί. as-pera.gr+2Α. Σ. ΠΕΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ+2
Σήμερα, ο σύλλογος Πέρα διατηρεί παρουσία στην Πόλη ως ένα από τα εναπομείναντα ελληνικά αθλητικά σωματεία, μαζί με τον Α.Σ. Ταταούλων. Βικιπαίδεια+2pontosnews.gr+2 Επίσης λειτουργούν σημεία της δράσης του συλλόγου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. as-pera.gr+2Α. Σ. ΠΕΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ+2
Η ιστορία του Πέρα υπηρετεί έναν συμβολικό ρόλο: η διατήρηση της ελληνικής παρουσίας σε έναν τόπο όπου αυτή συρρικνώθηκε, και η συνέχεια της πολιτιστικής μνήμης μέσω του αθλητισμού. pontosnews.gr+2as-pera.gr+2
Ίδρυση και πρώτα βήματα (Ταταύλα)
Ο Α.Ο. Ταταύλα έχει τις ρίζες του στην Πόλη και ιδρύθηκε το 1896 μέσω της συγχώνευσης δύο τοπικών συλλόγων: Ηρακλής (ιδρύθηκε 1896) και Πρόοδος (ιδρύθηκε 1899). tatavlasc.gr+2Βικιπαίδεια+2 Από τους ιδρυτές αναφέρονται οι Ταταυλιανοί Μενέλαος Καροτσιέρης και Γιασουμής Σκέντρης. tatavlasc.gr+2pontosnews.gr+2
Στους πρώτους χρόνους, ο σύλλογος Ταταύλα ανέπτυξε κοινωνική, καλλιτεχνική και αθλητική δράση στην κοινότητα της περιοχής των Ταταυλίων. pontosnews.gr+3tatavlasc.gr+3tatavlasc.gr+3
Το 1929 υπήρξε μεγάλη καταστροφή στη συνοικία, με πολλές ζημιές και καταστροφές. tatavla.gr
Το 1955, στα γεγονότα των Σεμπτεμβριανών, πολλοί Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Πόλη, γεγονός που επηρέασε και την κοινότητα των Ταταύλων. Βικιπαίδεια+2ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ – www.noupou.gr+2
Το 1968 ιδρύθηκε παράρτημα του συλλόγου στην Αθήνα (αρχικά στα Πατήσια, αργότερα στο Παλαιό Φάληρο), καθώς πολλοί Ταταυλιανοί εγκαταστάθηκαν στην ελληνική πρωτεύουσα μετά τον εκπατρισμό τους. tatavlasc.gr+3Βικιπαίδεια+3tatavlasc.gr+3
Το σωματείο υιοθέτησε ως έδρα του το Παλαιό Φάληρο και διαθέτει ιδιόκτητα γραφεία και χώρους. Βικιπαίδεια+1
Σήμερα, ο Α.Ο. Ταταύλα λειτουργεί με διάφορα αθλητικά τμήματα και διατηρεί ζωντανή τη μνήμη της καταγωγής του από την Πόλη. ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ – www.noupou.gr+3tatavlasc.gr+3tatavlasc.gr+3
Η συνέχεια της ταυτότητας, οι μετακινήσεις και οι προκλήσεις
Και οι δύο σύλλογοι έχουν διαδραματίσει ρόλο πέρα από τον αθλητισμό: ως φορείς πολιτισμού, συγκέντρωση της ομογένειας, διατήρηση μνήμης και ταυτότητας.
Στην Πόλη, οι κοινότητες της Πέρα και των Ταταύλων ήταν κέντρα όπου αναπτύσσονταν σχολεία, εκκλησίες, δραστηριότητες πολιτισμού και κοινωνικής δικτύωσης.
Καθώς οι ελληνικές κοινότητες στην Πόλη μειώθηκαν, οι σύλλογοι αντιμετώπισαν το δίλημμα: ή εξαφάνιση ή μετεγκατάσταση της δράσης τους. Και οι δύο επέλεξαν να συνεχίσουν στη νέα πατρίδα, στην Ελλάδα, κρατώντας ζωντανά σύμβολα, ονόματα και παραδόσεις.
Μεταφορά επικέντρου στην Ελλάδα
Ο Α.Σ. Πέρα επανιδρύθηκε στην Αθήνα (1973) και στη Θεσσαλονίκη (1978). as-pera.gr+2Α. Σ. ΠΕΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ+2
Ο Α.Ο. Ταταύλα με τη σειρά του ίδρυσε παράρτημα στην Αθήνα το 1968 ως απάντηση στην αναγκαστική μετακίνηση των μελών του. tatavlasc.gr+3Βικιπαίδεια+3tatavlasc.gr+3
Η συνέχεια της δράσης στην Ελλάδα σήμαινε την ανάγκη να προσαρμοστούν σε νέα περιβάλλοντα: από κτίρια και γήπεδα μέχρι διοικητικές δομές, χρηματοδότηση και προσέλκυση νέων μελών.
Διατήρηση εμβλημάτων και ιστορικής μνήμης
Στην Ελλάδα, οι σύλλογοι διατήρησαν το όνομα «Πέρα» και «Ταταύλα» ως σύνδεσμο με την καταγωγή τους. Ο Πέρα εξακολουθεί να συνδέει الرمφή του με την Πόλη (καθώς διατηρεί παρουσία εκεί). Βικιπαίδεια+2pontosnews.gr+2
Τα Ταταύλα κρατούν την ταυτότητα μέσα από την ιστορία, τα προγράμματα και την αναφορά στον ξεριζωμό. ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ – www.noupou.gr+2tatavlasc.gr+2
Οι δύο σύλλογοι είναι σήμερα από τα λίγα ελληνικά αθλητικά σωματεία που διατηρούν παρουσία στην Πόλη. Βικιπαίδεια+2as-pera.gr+2
Ειδικές αναφορές και στοιχεία
- Στην ιστορία του Πέρα αναφέρεται ότι το 10 Μαρτίου θεωρείται ως ημέρα ίδρυσης του Beyoğlu Spor Πέρα. pontosnews.gr+2as-pera.gr+2
- Το Πόντος News αναφέρει ότι το Πέρα επηρέασε την ίδρυση αθλητικών ομάδων στην Ελλάδα καθώς πολλοί αθλητές με καταγωγή από τον Πέρα ενσωματώθηκαν σε ομάδες όπως η ΑΕΚ. pontosnews.gr+1
- Στο Α.Ο. Ταταύλα σημειώνεται ότι, μεταξύ άλλων, στελέχωσαν την ομάδα πινγκ-πονγκ αθλητές από την Κωνσταντινούπολη όπως ο Αλέκος Δέσης, οι αδερφοί Πλακωτάρη και ο Βασίλης Καραγατσίδης. tatavla.gr
- Στο ρεπορτάζ «ΑΟ Ταταύλα: Από τον ξεριζωμό της Πόλης στο Παλαιό Φάληρο», γίνεται αναφορά στο Βυζαντινό Αθλητικό Κέντρο και στα σημερινά γραφεία/χώρους του συλλόγου, καθώς και στην παρουσία τροπαίων που μεταφέρθηκαν από την Πόλη. ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ – www.noupou.gr
Σύνοψη
Η ιστορία των συλλόγων Α.Σ. Πέρα και Α.Ο. Ταταύλα αντιπροσωπεύει ένα ταξίδι χρόνου, τόπου και ταυτότητας. Από τις ρίζες τους στην Πόλη, μέσα σε περιόδους ακμής και κρίσης, συνυφασμένες με τις ελληνικές κοινότητες, μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα ως φορείς πολιτισμού και αθλητισμού. Η διατήρηση του ονόματος, της μνήμης και της συνέχειας στη νέα πατρίδα αποτελεί συμβολικό μήνυμα εθνικής και κοινοτικής επιμονής.
Το τμήμα πινγκ-πονγκ αντιμετωπίζει, όπως όλα τα αθλητικά τμήματα σε πολυαθλητικούς συλλόγους, προκλήσεις όσον αφορά τη χρηματοδότηση, την εύρεση κατάλληλων χώρων, εξοπλισμού και χορηγιών. Ειδικά για συλλόγους με ρίζες στην ομογένεια, όπως ο Πέρα, οι περικοπές και οι κοινωνικές αλλαγές εντείνουν αυτές τις δυσκολίες.
Όμως το πινγκ-πονγκ στους συλλόγους προσφέρει ευκαιρίες: ενσωμάτωση παιδιών και νέων στο άθλημα, ανάπτυξη ταλέντων, κοινωνική δικτύωση, προβολή μέσω τουρνουά και διοργανώσεων όπως το Ping Pong Open, και ενίσχυση της ταυτότητας του συλλόγου.
Στην περίπτωση του Ταταύλα, η ανάδειξη του τμήματος πινγκ-πονγκ μέσα από τις ακαδημίες, τις συμμετοχές και την οργάνωση τουρνουά αποτελεί σημαντικό κομμάτι της συνολικής αθλητικής του λειτουργίας. Ο Α.Σ. Πέρα, με ιστορική διάκριση, εμφανίζει μια δυναμική παρουσία και στο πινγκ-πονγκ, όπως τονίζει ο ίδιος ο σύλλογος.
Ιστορία Αθλητικού Συλλόγου Πέρα (Α.Σ. Πέρα)
Ο Α.Σ. Πέρα έχει πολύ παλιές ρίζες στην περιοχή του Πέραν (Beyoğlu) της Κωνσταντινούπολης.
- Ο προπομπός του συλλόγου ιδρύθηκε το 1877 με την ονομασία Γυμναστικός Σύλλογος Ερμής. as-pera.gr
- Στη συνέχεια ο σύλλογος έφερε διάφορες ονομασίες όπως Ελληνική Ομάδα Πέρα, Σύλλογος Βυζάντιον Πέρα, Πέρα Κλουμπ κ.ά. as-pera.gr
- Το τουρκικό καθεστώς, σε κάποια περίοδο, διέκοψε τη λειτουργία του συλλόγου. Η επαναλειτουργία έγινε το 1923, αλλά με νέο όνομα: Beyoğlu Spor (τουρκική ονομασία της συνοικίας), δηλαδή ο σύλλογος εξακολουθεί με ελληνικές ρίζες αλλά υπό διαφορετικό έμβλημα/όνομα. as-pera.gr
- Στόχος του ήταν από την αρχή η συσπείρωση του ελληνικού στοιχείου, αλλά και η ανάπτυξη του αθλητισμού και του πολιτισμού μέσα από αυτό. as-pera.gr
- Μετά το πέρασμα του χρόνου και ιδιαίτερα με την αποδυνάμωση της ελληνικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη λόγω διώξεων και άλλων πολιτικών εξελίξεων, ο σύλλογος επανιδρύθηκε στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα:
- Το 1973 στην Αθήνα — από Περαιώτες που είχαν εγκατασταθεί εκεί. as-pera.gr
- Το 1978 στη Θεσσαλονίκη — επίσης από Περαιώτες της κοινότητας. as-pera.gr+1
- Κατά την περίοδο που ανθούσε στην Πόλη, ο Α.Σ. Πέρα καλλιέργησε πολλά αθλήματα: ποδόσφαιρο (ερασιτεχνικό και επαγγελματικό), βόλεϊ, μπάσκετ, κλασικό αθλητισμό, τένις, πινγκ-πονγκ, πάλη, πυγμαχία, άρση βαρών, ποδηλασία, κολύμβηση κ.α. as-pera.gr
- Σημαντικές επιτυχίες υπήρξαν σε διάφορα αθλήματα κατά την περίοδο λειτουργίας του στην Τουρκία. Για παράδειγμα, οι ομάδες βόλεϊ είχαν μια περίοδο (περίπου 1942-1955) σχετικής κυριαρχίας σε εθνικά και τοπικά πρωταθλήματα. as-pera.gr
Ιστορία Αθλητικού Ομίλου Ταταύλα (Α.Ο. Ταταύλα)
Ο Α.Ο. Ταταύλα έχει επίσης βαθιές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη και συνέχισε τη λειτουργία του στην Ελλάδα.
- Ο όμιλος δημιουργήθηκε το 1896 μέσω της συγχώνευσης δύο αθλητικών σωματείων στην περιοχή των Ταταυλίων της Κωνσταντινούπολης: του Ηρακλή και της Πρόοδου. tatavlasc.gr
- Ο Α.Ο. Ταταύλα είχε πλούσια δράση, όχι μόνο στον αθλητισμό αλλά και στον πολιτισμό και στην κοινωνική ζωή της κοινότητας των Ταταυλιανών.
Σύνταξη & Επιμέλεια Άρθρου: Ε.Κ.
⚠️ Σημείωση: Έχει γίνει παρουσίαση για την ιστορία των συλλόγων Α.Σ. Πέρα και Α.Ο. Ταταύλα όσον αφορά το πινγκ‑πονγκ, ωστόσο είναι λογικό να περιέχει μικρολάθη ή ανακρίβειες ως προς τις ημερομηνίες και ορισμένα γεγονότα, αφού πολλά από τα στοιχεία προέρχονται από αφηγήσεις, ιστορικά αρχεία και διαθέσιμες πηγές που δεν καλύπτουν πλήρως όλες τις χρονιές και δραστηριότητες των τμημάτων.
